Dr. Sofoklis Sotiriou

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Δρ. Σοφοκλής Σωτηρίου γεννήθηκε το 1970 στην Αθήνα. Ο Σοφοκλής Σωτηρίου έχει εργαστεί στο CERN, στο ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει εκπονήσει δύο διδακτορικές διατριβές στην Αστροφυσική Υψηλών Ενεργειών και στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών. Από το 1998 είναι υπεύθυνος του Τμήματος έρευνας και Ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής Αγωγής. Έχει σχεδιάσει, υλοποιήσει και συντονίσει μεγάλη σειρά ερευνητικών έργων στη χρήση προηγμένων τεχνολογικών εφαρμογών στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, του δικτύου Εμπειρογνωμόνων του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μουσείων και Κέντρων Επιστημών από το 2004 μέχρι το 2008, ενώ έχει διατελέσει μέλος της επιτροπής για τον σχεδιασμό του προγράμματος Επιστήμη και Κοινωνία για το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο.

Ερευνητικό και συγγραφικό έργο
Ο Σοφοκλής Σωτηρίου έχει συγγράψει 153 επιστημονικές δημοσιεύσεις (με 2347 εταιροαναφορές, h-index 21) και 45 αυτόνομα βιβλία, μεταξύ των οποίων τα εκπαιδευτικά συγγράμματα «ΦΥΣΙΚΑ» που διδάσκονται στην Ε και ΣΤ Δημοτικού σε όλα τα ελληνικά σχολεία από το 2003. Έχει δώσει 65 ομιλίες ως προσκεκλημένος ομιλητής σε συνέδρια, ενώ συνεισφέρει ως κριτής επιστημονικών εργασιών στο περιοδικό Journal of Science Education and Technology ISSN: 1059-0145. Το ερευνητικό του έργο εστιάζεται στους παρακάτω τομείς: i) Ανάπτυξη μεθοδολογιών και εμπειρική έρευνα για τη διερεύνηση των διαδικασιών μάθησης και απόκτησης γνώσεων σε διάφορους θεματικές επιστημονικές περιοχές (φυσική, μαθηματικά, βιολογία, ιστορία κ.λπ.), ii) Ανάπτυξη και τη δοκιμή εκπαιδευτικού υλικού και λογισμικού που χρησιμοποιεί εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, iii) Σχεδιασμός και ανάπτυξη εκπαιδευτικών σεναρίων που βασίζονται στην χρήση νέων τεχνολογιών, iv) Ανάπτυξη υπολογιστικών μοντέλων και των συστημάτων μάθησης μέσω ΑΙ, v) Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών, vi) Ένταξη της Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας (RRI) στο σχολικό περιβάλλον, vii) Γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην τυπική και άτυπη εκπαίδευση. Από το 2017 συντονίζει το μεγάλο ευρωπαϊκό έργο Ανοικτά Σχολεία για Ανοικτές Κοινωνίας (Open Schools for Open Societies, https://www.openschools.eu/) που έχει ως στόχο να μετατρέψει τα σχολεία σε Κόμβους έρευνας και καινοτομίας και είναι εξαιρετικά συναφές με το αντικείμενο του προτεινόμενου έργου, καθώς επιδιώκει να αναδείξει τρόπους με τους οποίους η επιστημονική έρευνα μπορεί να μεταφερθεί στη σχολική τάξη και να βοηθήσει τους μαθητές να αναζητήσουν τρόπους επίλυσης σημαντικών προβλημάτων και προκλήσεων των τοπικών τους κοινωνιών. Στο έργο συμμετέχουν σήμερα περισσότερα από 1100 σχολεία από 12 Ευρωπαϊκές χώρες.

Ενδεικτικές δημοσιεύσεις:

• Sofoklis Sotiriou, Katherina Riviou, Stephanos Cherouvis, Eleni Chelioti & Franz X. Bogner (2016), Introducing Large-Scale Innovation in Schools, J Sci Educ Technol (2016) 25:541-549 DOI 10.1007/s10956-016-9611-y
• Ton de Jong, Sofoklis Sotiriou, Denis Gillet (2014), Innovations in STEM education: Τhe Go-Lab federation of online labs, Smart Learning Environments 10/2014; 1(3). DOI: 10.1186/s40561-014-0003-6,
• «Effective Ways of Introducing eScience in Schools: Guidelines for Developing Technology Enhanced Science Education Activities», εκδ. EΠINOIA Α.Ε (2013), Έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Πορτογαλικά. Διαθέσιμο στο http://portal.discoverthecosmos.eu/node/208049
• Sofoklis Sotiriou, Franz X. Bogner (2011), Inspiring Science Learning: Designing the Science Classroom of the Future, Advanced Science Letters 10/2011; 4(11-12):3304-3309

Εκπαιδευτικό έργο
Ο Σοφοκλής Σωτηρίου έχει 22 χρόνια υπηρεσίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως Φυσικός (κλάδος ΠΕ4). Είναι συντονιστής του Κέντρου Στήριξης Επιμόρφωσης της Ελληνογερμανικής Αγωγής που είναι πιστοποιημένο από το Υπουργείο Παιδείας από το 2001 και παρέχει δια ζώσης επιμορφωτικά σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς της Ανατολικής Αττικής και εξ αποστάσεως σε όλη την Ελλάδα. Έχει συντονίσει και υποστηρίξει την υλοποίηση 200 ερευνητικών εκπαιδευτικών έργων με την συμμετοχή χιλιάδων εκπαιδευτικών και μαθητών από ολόκληρη την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, την Ιαπωνία, τη Ρωσία και την Κίνα. Ο Σοφοκλής Σωτηρίου σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών και άλλων φορέων (ΕΚΦΕ, ΠΕΚΕΣ, Δήμους) πραγματοποιεί ομιλίες για την Αστρονομία, την Κοσμολογία και το Διάστημα προς μαθητές αλλά και ενήλικες. Από το 2013 συντονίζει την Ευρωπαϊκή Ακαδημίας για τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών της Ευρωπαϊκής ένωσης Φυσικών (European Science Education Academy http://esia.ea.gr/).

Συντονισμός και Διαχείριση Εθνικών και Διεθνών έργων
Ο Σοφοκλής Σωτηρίου έχει συντονίσει και υποστηρίξει την υλοποίηση 200 ερευνητικών εκπαιδευτικών έργων (συνολικού προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 200 εκ ευρώ, συνολικός προϋπολογισμός του Τμήματος έρευνας και ανάπτυξης Ελληνογερμανικής Αγωγής μεγαλύτερος των 20 εκ ευρώ). Τα έργα υλοποιούνται από την ερευνητική ομάδα του Τμήματος έρευνας και ανάπτυξης που αποτελείται από 20 ερευνητές. Παρουσιάζονται ενδεικτικά έργα:
STORIES OF TOMORROW (http://www.storiesoftomorrow.eu/): Το έργο παρουσιάζει μία νέα προσέγγιση στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών με στόχο τη βαθύτερη μάθηση (deeper learning) για τους μαθητές. Για να το πετύχει αυτό, το έργο περιλαμβάνει και χρησιμοποιεί καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες όπως εφαρμογές Επαυξημένης και Εικονικής Πραγματικότητας, για να δημιουργήσει μια πλατφόρμα συγγραφής διαδραστικών βιβλίων όπου οι μαθητές αναπτύσσουν και δημοσιεύσουν ιστορίες για μελλοντικές αποστολές στον Άρη.
COSMOS (http://www.ea.gr/ep/cosmos/): Το έργο είχε στόχο την δημιουργία ενός εικονικού πειραματικού εργαστηρίου για μαθητές και δασκάλους με σκοπό να βελτιωθεί η διδασκαλία της φυσικής σε σχολεία και πανεπιστήμια. Η ψηφιακή βιβλιοθήκη που αναπτύχθηκε, δοκιμάστηκε και αξιολογήθηκε σε εκατοντάδες σχολεία ενώ σήμερα έχει 2000 εγγεγραμμένους χρήστες και περιλαμβάνει 200.000 εκπαιδευτικά σενάρια.
Discover the Cosmos (http://www.discoverthecosmos.eu/): Το έργο αξιοποιώντας ερευνητικές υποδομές και βάσεις επιστημονικών δεδομένων μεγάλων ερευνητικών κέντρων με χρήση μιας σειράς εργαλείων που έχουν σχεδιαστεί για την κατανόηση φαινομένων του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου σύνδεσε το σχολικό εργαστήριο με την επιστημονική έρευνα αιχμής.
Go-Lab (http://go-lab-project.eu/): Το έργο παρείχε σε εκπαιδευτικούς και μαθητές πρόσβαση σε διαδικτυακά, απομακρυσμένα και εικονικά επιστημονικά εργαστήρια προκειμένου να εμπλουτίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία στην τάξη αλλά και για να διευκολυνθούν στην ανάπτυξη καινοτόμων δραστηριοτήτων μάθησης των φυσικών επιστημών. Στόχος του προγράμματος ήταν να προσφέρει σε μαθητές ηλικίας 8 έως 18 ετών τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν εξ αποστάσεως εργαστήρια και εικονικές ή πραγματικές πειραματικές εφαρμογές, και να τους εμπνεύσει να διεξάγουν οι ίδιοι πειράματα ώστε μέσω αυτής της διαδικασίας να εμβαθύνουν στην κατανόηση της επιστημονικής γνώσης.
ENVISAGE (http://www.envisage-h2020.eu/): Το έργο ENVISAGE αποσκοπεί στην ενίσχυση της μάθησης και διδασκαλίας με χρήση εικονικών εργαστηρίων, αξιοποιώντας τεχνογνωσία από την περιοχή της ανάλυσης χρήσης ψηφιακών παιγνιδιών (game analytics) για την ενίσχυση της ανάλυσης χρήσης πόρων ψηφιακής μάθησης (learning analytics) στις διαδικασίες σχεδιασμού και χρήσης εκπαιδευτικών εικονικών εργαστηρίων.

Διακρίσεις
Το 2011 ο Σοφοκλής Σωτηρίου έλαβε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Φυσικών (στην Γκρενόμπλ) το βραβείο για την Επικοινωνία της Αστροφυσικής και της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών για την εργασία του στον χώρο.